Nước nhà bạn có mùi tanh, vị chua, có cặn vàng, tắm rửa bị ngứa, đó là dấu hiệu của nguồn nước bị nhiễm phèn.Vậy nước phèn là gì và ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe? Có những mẹo xử lý nước phèn đơn giản hiệu quả ra sao? Mời bạn cùng Tân Phạm Nguyên tìm hiểu trong nội dung bài viết này nhé!
Trước tiên, ta phải hiểu nước phèn là gì? Nước phèn nguồn nước chứa nhiều tạp chất hòa tan, trong đó phổ biến nhất là ion sắt (Fe²⁺, Fe³⁺) và ion nhôm (Al³⁺). Những ion này kết hợp với CO₂ hoặc các chất hữu cơ tạo thành kết tủa, khiến nước có màu vàng, mùi tanh, vị chua nhẹ và dễ gây ngứa khi sử dụng. Nước phèn thường xuất hiện ở các khu vực có tầng nước ngầm bị nhiễm phèn do điều kiện địa chất hoặc ô nhiễm từ hoạt động sản xuất, nông nghiệp.
Nước phèn là hiện tượng phổ biến tại nhiều khu vực nông thôn và vùng ven đô ở Việt Nam, đặc biệt là nơi sử dụng nước giếng khoan hoặc nước ngầm. Tình trạng này xảy ra khi trong nước chứa hàm lượng cao các ion kim loại như sắt (Fe²⁺, Fe³⁺), nhôm (Al³⁺), sunfat (SO₄²⁻) cùng các tạp chất khác. Nguồn gốc của hiện tượng này bắt nguồn từ cả yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người.
Tại nhiều khu vực, đặc điểm địa chất đóng vai trò quyết định đến chất lượng nguồn nước. Cụ thể:
Tầng đất chứa sắt và nhôm: Khi nước ngầm chảy qua các tầng đất có chứa khoáng chất kim loại như sắt, nhôm, chúng sẽ hòa tan và đi vào nguồn nước. Ở những nơi như Đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung hoặc các khu vực có địa hình thấp, hiện tượng này rất phổ biến.
Môi trường yếm khí, mực nước ngầm thấp: Trong điều kiện thiếu oxy, các ion sắt dễ dàng tồn tại ở dạng hòa tan. Khi khai thác nước lên và tiếp xúc với không khí, sắt sẽ bị oxy hóa, kết tủa và tạo ra màu nâu đỏ – dấu hiệu rõ ràng của nước phèn.
Đất phèn tự nhiên (acid sunfat): Các vùng đất có chứa sunfat sắt như vùng trũng, ven biển thường dễ bị nhiễm phèn khi nước mưa hoặc thủy triều làm hòa tan các hợp chất này vào nguồn nước.
Bên cạnh các yếu tố địa chất, nhiều hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người cũng là nguyên nhân trực tiếp làm gia tăng hiện tượng nhiễm phèn:
Ô nhiễm từ công nghiệp: Nước thải từ nhà máy, xưởng sản xuất nếu không được xử lý đạt chuẩn sẽ mang theo kim loại nặng và hóa chất độc hại thẩm thấu xuống đất, gây ô nhiễm nguồn nước ngầm.
Nông nghiệp thâm canh: Việc sử dụng quá mức phân bón, thuốc trừ sâu khiến hóa chất tích tụ trong đất. Khi gặp nước mưa hoặc nước tưới, những chất này dễ bị rửa trôi và xâm nhập vào mạch nước ngầm, làm tăng hàm lượng ion kim loại gây phèn.
Khai thác nước ngầm bừa bãi: Tình trạng khai thác nước giếng khoan không kiểm soát khiến mực nước hạ thấp, tạo cơ hội cho nước ở tầng đất chứa phèn xâm nhập vào tầng khai thác. Điều này không chỉ làm nước nhiễm phèn mà còn dễ gây lún đất, sụt lở ở một số khu vực.
Nước phèn thường có mùi tanh, màu vàng đục và chứa hàm lượng cao sắt, nhôm, sunfat cùng nhiều tạp chất khác. Nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, chúng ta dễ chủ quan. Nhưng trên thực tế, việc tiếp xúc với nước phèn trong thời gian dài có thể gây ra nhiều tác động nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
Nước phèn có khả năng gây ra các vấn đề về da. Do có độ pH thấp và chứa nhiều ion kim loại, nước phèn khi tiếp xúc thường xuyên sẽ làm mất đi lớp màng bảo vệ tự nhiên trên da, khiến da bị khô, bong tróc và dễ kích ứng.
Nhiều người sau một thời gian tắm nước phèn sẽ cảm thấy ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ, đặc biệt là ở các vùng da mỏng. Với trẻ em, làn da vốn mỏng manh sẽ càng dễ bị tổn thương hơn. Tình trạng rụng tóc, khô tóc và gàu cũng là hậu quả phổ biến khi sử dụng nước phèn để gội đầu trong thời gian dài.
Ngoài ra, nước phèn còn là tác nhân nguy hiểm cho hệ tiêu hóa nếu được dùng để nấu ăn hoặc uống trực tiếp. Việc nạp vào cơ thể một lượng lớn sắt, nhôm hoặc các kim loại nặng khác sẽ khiến gan và thận hoạt động quá tải, lâu dần dẫn đến suy giảm chức năng. Ngoài ra, các hợp chất như thạch tín (asen) và sunfat có trong nước phèn có thể gây buồn nôn, đầy bụng, đau dạ dày, và nếu tích tụ lâu ngày, có nguy cơ dẫn đến tổn thương nội tạng.
Một ảnh hưởng nghiêm trọng khác đến từ nước phèn là khả năng làm lây lan các bệnh truyền nhiễm qua đường nước. Trong môi trường ô nhiễm như nước phèn, vi khuẩn và virus gây bệnh có thể sinh sôi mạnh mẽ, đặc biệt là các mầm bệnh như viêm gan A, thương hàn, kiết lỵ hay dịch tả.
Những căn bệnh này thường khởi phát âm thầm, với triệu chứng như sốt nhẹ, đau bụng, tiêu chảy và mệt mỏi kéo dài, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường. Nhưng nếu không phát hiện sớm và điều trị đúng cách, chúng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ở người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu.
Nước phèn cũng ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng nếu được dùng trong việc đánh răng, súc miệng hằng ngày. Do tính acid nhẹ và chứa các ion ăn mòn, loại nước này có thể làm mòn men răng, gây ố vàng và dẫn đến nhiệt miệng kéo dài. Người dùng nước phèn trong sinh hoạt thường xuyên cũng có nguy cơ mắc các bệnh về nướu, viêm lợi hoặc hôi miệng mãn tính.
Một trong những nguy cơ nghiêm trọng và đáng báo động nhất của nước phèn là khả năng gây ung thư. Khi cơ thể hấp thụ liên tục các kim loại nặng độc hại như thạch tín, thủy ngân hoặc chì có trong nguồn nước ô nhiễm, các chất này sẽ tích tụ dần trong các mô và cơ quan nội tạng.
Theo thời gian, chúng có thể gây ra những biến đổi tế bào bất thường và hình thành khối u ác tính. Nguy hiểm ở chỗ, giai đoạn đầu của ung thư thường không có biểu hiện rõ ràng. Người bệnh chỉ phát hiện ra khi cơ thể có dấu hiệu sụt cân không rõ lý do, mệt mỏi kéo dài, da xám xịt hoặc rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng – lúc này bệnh đã tiến triển nặng.
Có nhiều cách để xử lý nước nhiễm phèn tùy thuộc vào mục đích sử dụng của gia đình mà các bạn có thể áp dụng một trong các cách sau:
Đây là cách được nhiều gia đình nông thôn áp dụng từ lâu. Nước giếng sau khi bơm lên sẽ được dẫn vào một bể chứa để lắng tự nhiên trong vài giờ, sau đó đi qua lớp lọc gồm cát thạch anh, sỏi, than hoạt tính và sỏi lớn để làm sạch tạp chất.
Tuy nhiên, phương pháp này chỉ lọc được phèn nhẹ, không loại bỏ được hoàn toàn các ion kim loại nặng hay vi khuẩn. Ngoài ra, nếu không vệ sinh bể định kỳ, nguy cơ tái nhiễm khuẩn rất cao.
Một cách đơn giản nữa là dùng phèn chua (Al₂(SO₄)₃) để kết tủa ion sắt và các chất lơ lửng. Khi cho vào nước, phèn chua sẽ phản ứng tạo ra các bông cặn kéo theo chất bẩn lắng xuống đáy. Sau đó, bạn có thể gạn lấy phần nước trong để dùng.
Tuy nhiên, cách này chỉ phù hợp khi xử lý lượng nhỏ nước (ví dụ: vài chậu nước để tắm giặt). Không nên áp dụng lâu dài hoặc dùng cho nước uống, vì không thể loại bỏ được hết vi khuẩn và hóa chất còn dư trong nước.
Than hoạt tính có khả năng hấp phụ cao, giúp loại bỏ mùi hôi, chất hữu cơ và kim loại nặng. Còn cát mangan chuyên xử lý sắt, mangan, asen – những thành phần phổ biến trong nước phèn. Kết hợp hai vật liệu này trong bể lọc sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt.
Để đạt hiệu quả cao, bạn cần lựa chọn đúng loại than, cát chuyên dụng và thay vật liệu định kỳ. Nhiều gia đình tự làm bể lọc nhưng không kiểm soát được lưu lượng và chất lượng vật liệu, khiến khả năng lọc giảm dần theo thời gian.
Công nghệ RO (thẩm thấu ngược) là giải pháp lọc nước hiện đại nhất hiện nay. Nhờ màng lọc siêu nhỏ, máy RO có thể loại bỏ đến 99,9% ion kim loại, vi khuẩn, virus, chất rắn hòa tan – đảm bảo an toàn cho nước uống trực tiếp.
Tuy nhiên, để lọc được nước phèn, bạn cần chọn máy RO có hệ tiền lọc mạnh mẽ và cấu hình phù hợp với nguồn nước giếng. Nếu dùng máy thông thường (chỉ thiết kế cho nước máy), màng lọc RO sẽ nhanh bị tắc và giảm tuổi thọ.
Nếu bạn đang gặp khó khăn với nước nhiễm phèn và không biết nên bắt đầu từ đâu, Tân Phạm Nguyên chính là đơn vị đáng tin cậy để đồng hành. Chúng tôi cung cấp các hệ thống lọc nước phèn chuyên dụng cho gia đình, với thiết kế theo thực trạng từng nguồn nước cụ thể (giếng khoan, nước ngầm, nước ao hồ…).
Sản phẩm tại Tân Phạm Nguyên có đầy đủ:
Đặc biệt, đội ngũ kỹ thuật viên của Tân Phạm Nguyên sẽ đến tận nơi khảo sát, đo thông số nước, lên phương án thiết kế phù hợp mà không phát sinh chi phí tư vấn ban đầu. Chúng tôi cam kết bảo hành dài hạn và hỗ trợ bảo trì định kỳ – giúp bạn yên tâm sử dụng lâu dài.
Liên hệ Tân Phạm Nguyên qua hotline 0909 219 201 hoặc website: tanphamnguyen.com để được giải đáp về các sản phẩm máy lọc nước chính hãng!
Trên đây là những chia sẻ từ Tân Phạm Nguyên để giải đáp nước phèn là gì, ảnh hưởng của nước phèn đối với sức khỏe và cách xử lý nước phèn hiệu quả. Hy vọng bạn đọc đã tìm kiếm được những thông tin hữu ích để xử lý nước phèn cho gia đình.
Xem thêm:
– Thiết bị lọc nước sinh hoạt: Lá chắn bảo vệ sức khỏe từ chính nguồn nước đầu vào
– Top 5 Thiết Bị Lọc Nước Gia Đình C-Hãng Tốt Nhất Hiện Nay.
– Giải Pháp Xử Lý Nước Tiên Tiến & Toàn Diện Cho Mọi Công Trình
– Gợi ý các tiêu chí đánh giá máy lọc nước tốt nhất cho gia đình, đạt an toàn chất lượng
