Chỉ số Pecmanganat là một chỉ tiêu được sử dụng để ước tính hàm lượng các chất hữu cơ dễ bị oxy hóa trong nước, đặc biệt là nước dùng cho sinh hoạt và ăn uống.
1. Chỉ số Pecmanganat là gì?
Chỉ số Pecmanganat (thường được biểu diễn bằng mg KMnO4/L hoặc mg O2/L) cho biết lượng oxy tương đương với lượng kali pemanganat tiêu thụ trong quá trình oxy hóa các chất hữu cơ trong một mẫu nước dưới các điều kiện xác định (thường là trong môi trường axit hoặc kiềm và ở nhiệt độ nhất định). Chỉ số này phản ánh gián tiếp mức độ ô nhiễm của nước bởi các chất hữu cơ dễ bị phân hủy.
2. Nguồn gốc các chất hữu cơ ảnh hưởng đến Chỉ số Pecmanganat:
- Tự nhiên: Quá trình phân hủy xác thực vật, động vật, lá cây, gỗ mục…
- Nước thải sinh hoạt: Nước thải từ hoạt động sinh hoạt hàng ngày của con người (chất thải từ thực phẩm, vệ sinh cá nhân…).
Chất lượng nước sinh hoạt thực tế
- Nước thải công nghiệp: Nước thải từ các nhà máy chế biến thực phẩm, dệt nhuộm, giấy, thuộc da… chứa nhiều chất hữu cơ.
- Nông nghiệp: Phân bón hữu cơ, thuốc trừ sâu, chất thải từ chăn nuôi…
3. Ảnh hưởng của Chỉ số Pecmanganat cao:
- Ảnh hưởng đến sức khỏe: Chỉ số Pecmanganat cao cho thấy nước bị ô nhiễm bởi các chất hữu cơ. Các chất này có thể:
- Tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, vi rút phát triển, gây các bệnh về tiêu hóa, đường ruột…
Nước nhiễm hữu cơ Pecmanganat
-
- Tác dụng với clo trong quá trình khử trùng nước tạo thành các hợp chất clo hữu cơ (ví dụ như trihalomethanes – THMs) có thể gây hại cho sức khỏe nếu vượt quá giới hạn cho phép.
- Ảnh hưởng đến mùi vị và màu sắc của nước, làm giảm cảm quan.
- Ảnh hưởng đến chất lượng nước: Làm giảm chất lượng nước, gây mùi hôi, màu sắc khó chịu, ảnh hưởng đến các quá trình xử lý nước tiếp theo.
4. Tiêu chuẩn Chỉ số Pecmanganat trong nước sinh hoạt (QCVN 01-1:2018/BYT):
Theo QCVN 01-1:2018/BYT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt), Chỉ số Pecmanganat phải ≤ 2 mg/L. Vượt quá giới hạn này đồng nghĩa với việc nước không đạt tiêu chuẩn cho mục đích sinh hoạt.
5. Các biện pháp xử lý Chỉ số Pecmanganat trong nước:
Các biện pháp xử lý nước để giảm Chỉ số Pecmanganat thường bao gồm:
- Lọc: Sử dụng các hệ thống lọc cơ học (lọc cát, lọc than hoạt tính…) để loại bỏ các chất hữu cơ lơ lửng.
- Oxy hóa: Sử dụng các chất oxy hóa mạnh như clo, ozon hoặc permanganat để oxy hóa các chất hữu cơ hòa tan.
- Khử trùng: Khử trùng bằng clo, tia cực tím (UV) hoặc ozon để tiêu diệt vi sinh vật.
Lưu ý quan trọng:
- Chỉ số Pecmanganat chỉ là một chỉ tiêu đánh giá gián tiếp mức độ ô nhiễm hữu cơ. Để đánh giá đầy đủ chất lượng nước, cần kết hợp với các chỉ tiêu khác: tổng chất rắn lơ lửng (TSS), vi sinh vật…
- Nếu Chỉ số Pecmanganat trong nước vượt quá tiêu chuẩn cho phép, cần có biện pháp xử lý nước phù hợp để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Các bài viết chung đề tài trong Series:
