Clo dư là dạng clo có sẵn như axit hypochlorous (HClO) và hypochlorite (ClO–), được cho vào nước để khử trùng. Khi clo dư kết hợp với các chất gây ô nhiễm, nó sẽ trở thành clo kết hợp, còn được gọi là chloramine. Lợi ích lúc này Clo kết hợp nó sẽ giảm khả năng khử trùng. Hàm lượng của clo tổng sẽ luôn cao hơn clo dư, vì nó là tổng của cả clo dư và clo kết hợp.
Clo thường được sử dụng rất phổ biến để từ xử lý nước cấp, khử trùng nước hồ bơi, diệt khuẩn nước máy,… vì hóa chất này có tính tẩy trắng và khử trùng rất mạnh.
Nguồn nước máy hằng ngày ta sử dụng là nguồn nước được khai thác từ nước mặt (nước sông, hồ,…). Tuy nhiên, nguồn nước máy này có chất lượng không ổn định, để sử dụng thì cần phải cho Clo vào xử lý trước.
Clo nếu tồn tại trong nước máy thuỷ cục một khoảng thời gian dài sẽ gây ra tình trạng clo dư trong nước. Trong quá trình lưu trữ nước sinh hoạt, clo dư sẽ có tác dụng ngăn chặn tái nhiễm khuẩn. Tại đây, Clo dư tồn tại ở dạng Clo sẵn như axit hypochlorous (HClO) và hypochlorite (ClO–). Khi lượng clo dư tác dụng với các chất trong nước sẽ trở thành clo kết hợp (chloramine), làm giảm khả năng khử trùng nước.
Nhận biết Clorua dư trong nước sinh hoạt rất đơn giản. Chúng ta có thể ngửi thấy mùi đặc trưng của Clo khi sử dụng nước tại vòi. Mùi nồng, hắc tương tự với mùi nước trong bể bơi.
Hiện nay, Việt Nam đã ban hành rất nhiều quy chuẩn để kiểm soát lượng Clorua trong nước. Sau đây là hàm lượng nồng độ Clo dư trong nước đối với nước uống, nước sinh hoạt, nước bể bơi mà bạn có thể tham khảo:
Theo QCVN01:2009/BYT (Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng nước ăn uống) quy định hàm lượng Clo dư trong nước là 0.3 – 0.5mg/l. Tuy nhiên, thực tế thì nguồn nước máy ở Việt Nam vượt quá ngưỡng tiêu chuẩn này rất nhiều.
Theo Bộ tài nguyên và Môi trường, tiêu chuẩn nồng độ Clo trong nước sinh hoạt tối đa là 1,0 mg/lít và chỉ số an toàn nhất sẽ vào khoảng 0,2mg/lít. Giới hạn tối đa cho phép là 1,0 mg/lít.
Hàm lượng clo dư đạt chuẩn trong nguồn nước bể bơi là 1-3 ppm. Clo dư được dùng trong nguồn nước hồ bơi được hiểu là lượng clo sẵn có để khử trùng, xử lý nước bể. Ứng dụng Clo trong nước bể bơi để oxi các loại chất hữu cơ, cn bằng pH, tiêu diệt tảo, vi sinh vật gây hại,…
Việc kiểm soát hàm lượng Clo dư trong nước là rất cần thiết. Clo có mùi nồng, gây cảm giác khó chịu, có thể làm tổn thương hệ hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ khi hít phải Clo lâu ngày. Ở nồng độ cao có thể gây kích ứng mắt, kích ứng da.
Bên cạnh đó, nó còn khiến vải nhanh bị bạc màu, dễ mục nát, rách hỏng. Hàm lượng Clo dư ở trong nước cao làm giảm khả năng tạo bọt của xà phòng, gây hao tốn. Ngoài ra, điều này còn khiến các thiết bị đường ống bị ăn mòn, hư hỏng.
Không chỉ hàm lượng clo dư trong nước sinh hoạt cao mới gây tác động xấu, hàm lượng này thấp cũng là vấn đề đáng bàn cãi. Nếu lượng Clo dư về bằng 0 thì rất khó để đảm bảo rằng các loại vi khuẩn, vi trùng trong nước đã bị tiêu diệt. Hơn nữa, khi vi khuẩn xâm nhập vào nước, nước sẽ hoàn toàn không có khả năng tiêu diệt được nó khi Clo không còn.
Điều này đồng nghĩa với nguy cơ tái nhiễm sẽ tăng lên khi hàm lượng Clo dư trong nước về quá thấp. Hàm lượng Clorua trong nước khi vượt quá 1000ppm sẽ bắt đầu gây nguy hiểm.
Lượng clo dư trong nguồn nước gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sắc đẹp của mỗi người. Do đó, để bảo vệ mình và những người thân yêu, bạn có thể áp dụng những cách khắc phục hàm lượng clo dư dưới đây.
Đây là phương pháp đơn giản và được sử dụng nhiều nhất để loại bỏ Clo dư. Khi đun sôi nước, lượng nhiệt cao sẽ khiến nước bay hơi. Clo lúc này cũng bị đun nóng và thoát ra ngoài thông qua dạng khí. Tuy nhiên, đun sôi nước khá tốn thời gian và công sức để thực hiện.
Chuẩn bị một thùng lớn chứa nước máy cần dùng để sinh hoạt. Đậy nắp thùng lại, trong vòng 24 giờ, Clo dư sẽ tự bay hơi và thoát khỏi nước. Nên lưu ý rằng phương pháp này khá cồng kềnh , chưa thực sự hiệu quả và còn nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe.
Bên cạnh những cách khử Clo dư thủ công trên, giải pháp tốt nhất hiện nay đó chính là trang bị máy lọc nước. Thị trường hiện nay có rất nhiều máy lọc nước với các công nghệ tiên tiến khác nhau, có khả năng lọc sạch clo dư trong nước thải, nước sinh hoạt hiệu quả. Trong đó, phổ biến nhất là công nghệ RO và công nghệ Nano.
Công nghệ RO tích hợp thẩm thấu ngược với màng lọc kích thước siêu nhỏ chỉ 0,001 micromet. Công nghệ giúp lọc sạch các chất độc hại và đem lại nguồn nước tinh khiết. Còn đối với Nano, là công nghệ lọc nước hiện đại nhất hiện nay. Các loại máy lọc nước Nano sử dụng than hoạt tính để loại bỏ Clo dư ra khỏi nguồn nước. Nước đầu ra không chỉ sạch và còn giàu khoáng tốt cho sức khỏe.